مهمترین نتایج و یافته‌های این تحقیق را می‌توان به نحو ذیل خلاصه کرد:
- غنی سازی مطالب کتب درسی قرآن و معارف اسلامی دوره‌های مختلف تحصیلی از طریق تحلیل محتوای این کتب توسط متخصصان برنامه‌ریزی درسی و آموزشی، مهمترین راهکار از سوی وزارت آموزش و پرورش در گسترش فرهنگ و معارف قرآنی به حساب می‌آید و در مجموع 84 درصد راهکارهای مربوط به آموزش و پرورش در زمینه ترویج فرهنگ و معارف قرآنی در میان جوانان را مهم و مؤثر می‌دانند.
- انجام مطالعات و تحقیقات پیرامون فرهنگ عمومی در زمینه قرآن و استفاده از نتایج حاصل در برنامه‌ریزی‌های فرهنگی، مهمترین راهکار از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در گسترش فرهنگ و معارف قرآنی به حساب می‌آید و در مجموع 78 درصد راهکارهای مربوط به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در زمینه ترویج فرهنگ و معارف قرآنی در میان جوانان را مهم و مؤثر می‌دانند.
- برگزاری دوره‌های آموزشی قرآن، مفاهیم، ترجمه و تفسیر برای سطوح مختلف اقشار جامعه خصوصاً کودکان، نوجوانان و جوانان و تشویق در عمل به آن، مهمترین راهکار از سوی سازمان تبلیغات اسلامی در گسترش فرهنگ و معارف قرآنی به حساب می‌آید و در مجموع 69 درصد راهکارهای مربوط به این سازمان در زمینه ترویج فرهنگ و معارف قرآنی در میان جوانان را مؤثر می‌دانند.
- ساخت برنامه‌هایی در خصوص آشنا سازی نسل جوان با فرهنگ غنی قرآنی و نشان دادن برتری فرهنگ اسلامی بر فرهنگ غرب و سایر کشورها، مهمترین راهکار از سوی سازمان صدا و سیما در گسترش فرهنگ و معارف قرآنی به حساب می‌آید و در مجموع 81 درصد راهکارهای مربوط به سازمان صدا وسیما در زمینه ترویج فرهنگ و معارف قرآنی در میان جوانان را مهم و مؤثر می‌دانند.
- آموزش تخصصی طلبه‌ها جهت شناخت فرهنگ و معارف قرآنی در شناسایی شبهات و یافتن پاسخ به آن‌ها جهت اطلاع رسانی فرهنگی، مهمترین راهکار از سوی حوزه علمیه در گسترش فرهنگ و معارف قرآنی به حساب می‌آید و در مجموع 71 درصد راهکارهای مربوط به حوزه علمیه در زمینه ترویج فرهنگ و معارف قرآنی در میان جوانان را مهم و مؤثر می‌دانند.
- تهیه و ارائه اولویت‌های پژوهشی مطالعات راهبردی قرآنی با همکاری مؤسسات قرآنی برای موضوعات پایان‌نامه‌های رشته‌های علوم انسانی به صورت فراخوان به دانشگاه‌ها مهمترین راهکار از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در گسترش فرهنگ و معارف قرآنی به حساب می‌آید و در مجموع 75 درصد راهکارهای مربوط به حوزه علمیه در زمینه ترویج فرهنگ و معارف قرآنی در میان جوانان را مهم و مؤثر می‌دانند.
>>>>>>>>:.:>>>>>>>
در راستای یافته‌های این تحقیق و برای اجرای راهکارهای گسترش فرهنگ و معارف قرآنی در میان جوانان، پیشنهاد می‌گردد:
وزارت آموزش و پرورش
آموزش و پرورش از جمله نهادهای بسیار مهم در زمینه گسترش فرهنگ و معارف قرآنی در میان کودکان، نوجوانان و جوانان است. از آنجا که این نهاد مهم تربیت و آموزش نسل آینده را به عهده دارد، شایسته است که به تربیت و آماده سازی این قشر عظیم در راستای فرهنگ و معارف قرآنی بپردازد. ناگفته نماند که آموزش و پرورش در چند سال اخیر فعالیت‌های زیادی را در زمینه گسترش فرهنگ و معارف قرآنی آغاز کرده است، اما این فرهنگ باید به صورت ریشه‌ای و گسترده‌تر ترویج شود و برنامه و راهکار ارائه شود. بدین منظور این نهاد می‌بایست علاوه بر برنامه‌ریزی برای آموزش معلمان، این مهم را با هدف راهبردی در برنامه‌هایش در نظر گرفته و پیاده کند. از جمله مواردی که می‌بایست به آن توجه کند بدین شرح است:
1. آموزش خانواده
خانواده سهم اصلی و مهمی را در تربیت فرزندان به عهده دارد و با توجه به پیوند و ارتباط اولیا و مربیان، خانواده‌ها می‌توانند کمک بزرگی در عملیاتی کردن برنامه‌های آموزش و پرورش در زمینه گسترش فرهنگ و معارف قرآنی داشته باشند.
الف. تعلیم خانواده‌ها
جهت تربیت فرزندان بر مدار پیروی از تعالیم قرآنی می‌توان به راهکارهای ذیل اشاره کرد:
- برگزاری جلسات انس و معرفت به قرآن و مفاهیم و معارف آن به خصوص در مدارس، مساجد و هیآت محلی.
- تشویق فرزندان با اهدای هدایای قرآنی، مانند: کتاب، لوح فشرده و برچسب‌های تشویق و لوازم التحریر با نام و آیات قرآنی.
- ایجاد عادات خوب در فرزندان از جمله خواندن آیات قرآن بعد از هر نماز.
ب. آموزش فرزندان در مجامع فامیلی و دوستانه
مجامع و مجالس گفتگوهای فامیلی می‌تواند محملی مناسب برای آموزش احکام و برخی از ارزش‌های اخلاقی چون صله رحم، تکریم بزرگترها، عیادت از بیماران، راستگویی، غیبت نکردن، تعاون و رفع مشکلات یکدیگر و... باشد. اقوام و خویشان می‌توانند به هر بهانه‌ای به دور از هر گونه حب و بعض دور هم جمع شده و به جای صحبت‌های لغو و یا غیبت از دیگر اعضای فامیل با برگزاری جلسات بانشاط گفتگو خصوصاً محافل قرآنی، صفات نیکو را در فرزندان خود پرورش دهند.
خانواده‌ها می‌توانند در محافل و مجالس میهمانی‌هاشان مقرر کنند که مثلاً هفته‌ای یک بار به صورت دوره‌ای به دعوت هر یک از فامیل و دوستان جلسات درس معارف اسلامی و قرآنی برگزار نمایند. بدین نحو که یکی از میهمانان، داوطلبانه موضوعی را برای ارائه انتخاب کند که هم خود و هم دیگر اعضای فامیل به مطالعه پردازند. فایده این جلسات این است که علاوه بر دید و بازدید و انجام سنت پسندیده صله رحم، مجموعه مفیدی از مطالب اخلاقی و قرآنی را هم خود و هم فرزندانشان می‌آموزند.
ج. تهیه کتابخانه‌ای با کتاب‌هایی در خصوص قرآن و معارف قرآنی با توجه به مقاطع سنی فرزندان، به منظور بالا بردن فرهنگ کتابخوانی.
2. آموزش مدیران و معلمان
جایگاه معلم از این جمله امام خمینی (ره) که فرمودند: « معلمی شغل انبیاست» روشن می‌شود. معلمان که وظیفه تعلیم به همراه تربیت و تهذیب دانش آموزان را به عهده دارند، به خوبی می‌دانند که خود باید مجهز به علم و تقوی باشند. بدین منظور باید همواره آگاهی خود را مطابق شرایط روز بالا برده و مطالب را به روز به دانش آموزان ارائه دهند. همچنین در خودسازی و پرورش خود نیز بیش از پیش بکوشند. برخی آموزش‌هایی که برای مدیران و معلمان و مربیان تربیتی مدارس ضروری می‌نماید از این قرار است:
الف. آموزش معلمان بویژه مربیان تربیتی از طریق برگزاری دوره‌های آموزشی قرآنی و معارف مربوط به آن.
ب. تشویق معلمان برای ارائه مقالات در فرهنگ و معارف قرآنی در جشنواره‌ها و همایش‌های قرآنی.
ج. آموزش مدیران برای تقویت و حفظ و ثبات روحیه دینداری و قرآن گرایی دانش آموزان؛ در این راستا مدیران و مربیان
تربیتی مدارس می‌توانند به موارد ذیل عمل کنند:
- شروع برنامه صبحگاهی مدارس با نام و یاد خداوند و خواندن آیاتی از قرآن.
- تشویق دانش آموزان به شرکت در نماز جماعت و جلسات قرآن مدارس.
- تزیین نمازخانه و فضای عمومی مدرسه با رویکرد قرآنی.
- نصب احادیث مربوط به قرآن و معارف قرآنی در مدرسه.
- برگزاری مسابقات با موضوعات قرآنی در جشن‌ها و اعیاد در مدارس.
- اختصاص بخشی از فضای کتابخانه مدرسه به کتاب‌های قرآنی مربوط به آن مقطع تحصیلی.
- تشویق دانش آموزان به تهیه روزنامه دیواری با موضوع قرآن و معارف قرآنی.
- مربیان تربیتی نیز می‌بایست بخشی از ساعات تدریس خود را به معرفی آثار قرآن و انتقال معارف قرآنی به دانش آموزان اختصاص دهند.
3. تهیه و تدوین متون درسی
دانش آموزان برای اولین بار با کتاب‌های درسی به عنوان منابعی برای مطالعه و یادگیری مواجه می‌شوند. بنابراین سهم عمده معلوماتشان از طریق کتب درسی تأمین می‌شود. از طرفی از قدرت ذهنی بالاتری برای یادگیری مطالب برخوردارند، از این رو دفتر تألیف کتب درسی می‌بایست برای نهادینه کردن معارف قرآنی از آغاز سنین کودکی در دانش آموزان، بخشی از کتاب‌های دینی و معارف اسلامی را به مبحث قرآن و مفاهیم آن اختصاص دهد.
صدا و سیما
صدا و سیما از بااهمیت‌ترین نهادهای فرهنگی کشور است به طوری که عضوی فعال از اعضای خانواده به شمار می‌آید و حضوری دائمی در خانه‌ها دارد. از طرفی «چشم و گوش حساس کشور است» (ماده 15 ـ قانون خط مشی کلی و اصول برنامه‌های صدا و سیما ـ مصوب 1361 مجلس شورای اسلامی) و پل ارتباطی میان دیگر ارگان‌ها و مسئولین کشور با مردم است. لذا به نظر می‌رسد مسئولیتی خطیر نسبت به دیگر نهادها به عهده داشته باشد و بتواند بار بیشتری از این مهم را به دوش کشد.
از آنجا که مسائل خبری و تهیه برنامه‌های فرهنگی، آموزشی و تبلیغی از جمله وظایف صدا و سیما است، لذا باید در انعکاس اخبار و انتقال معارف قرآنی به موارد ذیل توجه کند:
1. برنامه‌های اجتماعی
- ساخت برنامه‌های مستند مبارزه با مفاسد اجتماعی، که خود نمونه‌ای از ترویج فرهنگ و معارف قرآنی است و همچنین مفاسد اقتصادی، اخلاقی و...
- تهیه و پخش فیلم‌های سینمایی، پویانمایی و...، مناسب جهت مقاطع سنی مختلف در راستای ترویج فرهنگ اصیل اسلامی و قرآنی برای مقابله با مفاسد اجتماعی
- صدا و سیما می‌تواند با ساخت برنامه‌هایی که شیوه انتقاد سازنده و مؤثر را بیان می‌کند در راستای برطرف شدن این معضل که مخالف فرهنگ و معارف قرآنی است راهگشا باشد.
2. برنامه‌های آموزشی
از آنجا که هرچه در دوران کودکی فرا گرفته می‌شود در ذهن کودک همچون نقش بر سنگ است، می‌بایست در زمینه آشنایی کودکان و نوجوانان با قرآن و معارف آن برنامه‌هایی را تدارک دید. ساخت برنامه‌هایی در زمینه قرآن شناسی و شناخت معارف قرآنی می‌تواند در این راستا مورد توجه قرار گیرد:
- برنامه‌های در خصوص آشنایی تمامی اقشار جامعه با مفاهیم قرآن
- فیلم‌های انیمیشن در خصوص داستان‌ها و مفاهیم قرآنی.
- برگزاری مسابقات قرآنی برای کودکان و نوجوانان.
- تولید و پخش میان برنامه‌های متعدد، متنوع و جذاب اسلامی ـ قرآنی جهت پخش در همه شبکه‌های رسانه‌ای و محدود نکردن آن به شبکه‌های معارف و قرآن.
. برنامه‌های تربیتی و اخلاقی
از جمله موانع گسترش فرهنگ قرآنی، مرگ ارزش‌های اخلاقی در جامعه و روابط انسانی است که همگی ناشی از دنیا طلبی، فراموشی دین و احکام الهی است. سازمان صدا و سیما در این خصوص می‌بایست نسبت به تهیه و تدارک برنامه‌های ذیل اقدام نماید:
- ساخت برنامه‌هایی که نتایج عمل کردن به احکام و دستورات الهی را به صورت ترویجی و با شیوه‌ای جذاب انعکاس دهد.
- ساخت برنامه‌هایی که عواقب دنیوی و اخروی ارتکاب گناهان خصوصاً دنیا طلبی را به نمایش بگذارد؛ سریال «کلید اسرار» می‌تواند الگوی خوبی در این راستا باشد.
- جلوگیری از نمایش فیلم‌های خشونت آمیز که به طریقی هم خشونت را به صورت پنهان و زیبا جلوه داده‌اند.
- اجازه ندادن خرید آثار سینمایی خارجی که هیچ هدفی جز سرگرم کردن مخاطب و اشاعه فرهنگ بیگانه ندارد.
- برنامه‌هایی در خصوص بررسی محتوایی با استفاده از مفاهیم اسلامی قرآن، نهج البلاغه، صحیفه سجادیه و ادعیه و زیارات.
- برنامه‌هایی در خصوص دستگیری از مستمندان نظیر تهیه گزارش مستند از طرح ایتام در ماه مبارک رمضان و تشویق مردم به زنده نگه داشتن این سنت حسنه در دیگر ماه‌های سال، نظیر جشن عاطفه‌ها در مهر ماه و جشن نیکوکاری در پایان سال و دیگر اخلاق اجتماعی اسلامی.
نظرات شما عزیزان:
<-PollName->
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت: